Ngân hàng Chính sách xã hội cho vay không gây thất thoát ngân sách

Ngày 24/6, Quốc hội thảo luận về xử lý nguồn thu hồi nợ các chương trình tín dụng chính sách do ngân sách cấp đã hết thời gian thực hiện tại NHCSXH. Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết: Từ năm 2008 đến 2017, ngân sách đã cấp gần 6.070 tỷ đồng cho NHCSXH. Số tiền này được dùng cho vay nhà ở, hỗ trợ đồng bào DTTS và huyện nghèo xuất khẩu lao động, với thời hạn vay 5 - 15 năm.
Tính đến hết tháng 4/2025, NHCSXH đã thu hồi trên 3.144 tỷ đồng, dư nợ còn hơn 2.924 tỷ và dự kiến tới 2035 sẽ thu xong. Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết: Toàn bộ số tiền gốc gần 6.070 tỷ đồng ngân sách rót cho NHCSXH để cho vay được đảm bảo 100% và “không để xảy ra thất thoát đồng vốn ngân sách”. Tỷ lệ nợ xấu các khoản vay này hiện là 2,68%, đã được trích lập dự phòng rủi ro. Vì thế, ngay cả trường hợp không thu hồi và mất toàn bộ số nợ xấu, khoản tiền này cũng đã được trích lập dự phòng rủi ro.
“Chúng ta yên tâm vì hiện dư nợ quá hạn của NHCSXH rất thấp, dưới 1% so với các ngân hàng thương mại. Các khoản vay của NHCSXH được chính quyền địa phương giám sát chặt chẽ. Hầu như địa bàn kiểm soát chặt nợ xấu, thống kê này là cực kỳ chính xác. Ngày xưa có thể hạch toán bằng tay, con số thế này thế kia chứ giờ công nghệ thông tin, ngân hàng giờ không thể giấu được”, Bộ trưởng Tài chính cho biết thêm.
Chưa kể, việc tiếp tục chương trình cho vay nhà ở xã hội, hỗ trợ hộ nghèo sẽ càng có ý nghĩa khi tới đây các địa phương triển khai mô hình chính quyền hai cấp, bỏ cấp huyện. Theo báo cáo của NHCSXH, nhu cầu vay vốn từ các chương trình rất lớn, lên tới 31.727 tỷ đồng, trong khi nhu cầu vốn ngân sách cần bố trí khoảng 16.727 tỷ đồng. Do đó, NHCSXH kiến nghị tiếp tục được dùng nguồn vốn trên cho các chương trình tín dụng chính sách do Nhà nước cấp đã hết thời hạn thực hiện để thực hiện cho vay nhà ở xã hội.
Trên cơ sở đó, Chính phủ đề xuất cho phép NHCSXH tiếp tục dùng toàn bộ số tiền ngân sách đã cấp cho các chương trình trên, gần 6.070 tỷ đồng (gồm số tiền nợ đã thu hồi) để cho vay các chương trình tín dụng chính sách. Thủ tướng Chính phủ sẽ quyết mức phân bổ cụ thể với nguồn vốn thu hồi nợ dựa trên nhu cầu thực tế, ưu tiên bố trí vốn cho vay phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS.
Góp ý thảo luận trước đó, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) cho rằng: Cần có chính sách tiếp tục cho vay, cũng như cân nhắc đối tượng cho vay phù hợp. Cùng với đó, Chính phủ cần lưu ý tỷ lệ nợ quá hạn, đảm bảo không vượt quá 3%, tránh những trường hợp sử dụng sai mục đích, không có khả năng thu hồi vốn.
Đây cũng là lưu ý của Ủy ban Kinh tế và Tài chính khi thẩm tra nội dung này. Theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi, việc ngân sách tiếp tục rót vốn cho các chương trình này là cần thiết. Các ý kiến đồng tình cho NHCSXH được dùng số vốn gần 6.070 tỷ đồng để cho vay các chương trình tín dụng chính sách. Tuy nhiên, cơ quan thẩm tra lưu ý Chính phủ cần rà soát và chịu trách nhiệm về tính chính xác của số liệu, tình hình cho vay và thu hồi nợ. Số tiền ngân sách cấp cho các chương trình tín dụng phải đảm bảo sử dụng đúng, không để xảy ra trục lợi, thất thoát, lãng phí, tiêu cực.
Theo báo cáo của Chính phủ, các chương trình tín dụng chính sách đã giúp 1,1 triệu hộ nghèo, cận nghèo và đồng bào DTTS tiếp cận được nguồn vốn. Qua đó, giúp gần 400 nghìn lượt đồng bào được vay vốn cải thiện cuộc sống, hơn 11 nghìn người được vay vốn đi xuất khẩu lao động, gần 700 nghìn hộ vay vốn làm nhà ở xã hội và hơn 700 nghìn căn nhà được xây dựng.
Dự kiến, Quốc hội biểu quyết thông qua nội dung này vào ngày 27/6.

Anh Minh