Gặp lại cựu tù chiến tranh và 3 đứa con bị nhiễm chất độc da cam

Cách thành phố Phan Thiết (Bình Thuận) hơn 40 km, chúng tôi đi xe ô tô gần một giờ đồng hồ mới tới nơi. Trụ sở UBND thị trấn Lương Sơn huyện Bắc Bình đóng tại km 1656 QL 1A. Đón chúng tôi trước sân Ủy ban là chị Nguyễn Thị Kim Cúc, Chủ tịch Hội NNCĐDC/dioxin thị trấn Lương Sơn; sau cái bắt tay nhẹ, chị liền dẫn chúng tôi đến nhà ông Nguyễn Minh Phú (1942), cựu tù binh chiến tranh (1969) cách đó không xa. Gặp ông, như được báo trước, sau câu chuyện mở đầu, ông trầm tư kể cho chúng tôi nghe về quảng thời gian đi chiến đấu, phục vụ chiến đấu và xây dựng cuộc sống gia đình của mình.

Vợ chồng ông Phú và con trai út Nguyễn MInh Dự

Tham gia cách mạng từ cuối năm 1955 (làm cơ sở mật tại xã Lương Sơn), năm 1965 ông thoát ly ra rừng và trực tiếp chiến đầu chống Mỹ tại đơn vị Đội công tác xã Lương Sơn; huyện Hòa Đa nay là huyện Bắc Bình, tỉnh Bình Thuận.

Đầu năm 1965, Quân đội Mỹ phun rải chất độc hóa học xuống khu rừng thuộc vùng căn cứ Cách mạng khu Lê Hồng Phong (Bình Thuận) suốt nhiều năm liền, làm cho cỏ cây, vật nuôi ở đây bị hủy diệt. Trong khoảng thời gian ấy, ông cùng với bao đồng đội phải chống chọi để chiến đấu chống giặc càn quét, mặc dù họ biết mình phải sống chung với thứ chất độc hóa học chết người này.

Năm 1969, trong một trận chiến đầu ông bị thương và bị địch bắt làm tù binh rồi đưa về giam ở nhiều trại giam (Phú Quốc, Pleku...) đến năm 1973, khi Hiệp định Pari được ký kết, ông thuộc diện trao trả tù binh tại sân bay Lộc Ninh ( Bình Phước). Đây cũng là nơi bị giặc Mỹ phun rải rất nhiều chất độc hóa học.

Đầu năm 1974, tỉnh Bình Thuận nhận ông về địa phương và bố trí tại Đội công tác xã Lương Sơn cho đế ngày thị trấn Lương Sơn, quê hương ông được giải phóng (18/4/1975). Sau ngày giải phóng, ông tiếp tục tham gia công tác tại địa phương, đến năm 1977, rồi lập gia đình với chị Đặng Thị Theo (1953). Vợ chồng ông liên tiếp sinh được 7 người con (02 trai, 05 gái); trong số đó có 3 đứa bị nhiễm chất độc da cam/dioxin ( 01 trai 02 gái). Nguyễn Thị Minh Khánh (1977), con gái đầu, bị căn bệnh ngây ngô, tâm thần; cả ngày la hét triền miên; Nguyễn Thị Minh Dung (1984), bị bệnh lao xương, chân trái bị cắt bỏ xương trụ, bởi bị nhiễm chất độc hóa học; nay là Giáo viên Mầm non tại phường 14, quận Gò Vấp, Thành Phố Hồ Chí Minh, đã có con, bị chồng bỏ khi chồng phát hiện vợ bị căn bệnh quái ác, chất độc da cam.Đến nay em Minh Dung vẫn chưa được hưởng chế độ trợ cấp do nhiễm chất độc hóa học. Nguyễn Minh Dự (1988), bị bệnh bại não, tâm thần, đang sống cùng với vợ chồng ông. May thay, 04 người con khác của ông khỏe mạnh, hiện các cháu đã có gia đình và có công ăn việc làm ổn định.

Con gái đầu Nguyễn Minh Khánh, nạn nhân chất độc da cam

Kể từ khi biết mình bị nhiễm chất độc da cam, sức khỏe của ông ngày càng sa sút, kèm theo vết thương ở chân hoành hành, ông xin nghỉ việc về nhà lao động, chăm sóc các con ăn học. Kinh tế gia đình ban đầu gặp khó khăn chồng chất, bản thân là thương binh 2/4, do bị địch đánh đập, tra tấn dã man, nay ốm, mai đau; đã vậy, vợ chồng ông còn phải gánh chịu thêm công việc nuôi dưỡng 2 đứa con tâm thần, bại não nặng suốt ngày la hét, đập phá, đòi ăn. Vợ chồng ông phải thay nhau canh chừng, không để con chạy ra ngoài thì lại càng nguy hiểm.

Mặt khác, việc tăng gia, sản xuất của gia đình ông những năm sau giải phóng gặp nhiều khó khăn, thiếu vốn, thiếu đất canh tác, thiếu lao động, nhưng ông không hề nản chí. Ngày qua ngày vợ chồng ông động viên nhau cố gắng tìm mọi cách để vươn lên và tiếp tục sống, nuôi các con do chính vợ chồng ông sinh ra, nhưng không may lâm vào hoàn cảnh này, không ai muốn như vậy. Bên cạnh sự nỗ lực của vợ chồng ông, có sự hỗ trợ của chính quyền, đoàn thể và các tổ chức từ thiện, các mạnh thường quân giúp đỡ để gia đình vượt qua mọi khó khăn. Chính nhờ vậy mà vợ chồng ông đã nuôi được các con khôn lớn dần, những đứa con không bị bệnh, ông cho ăn học đến trưởng thành.

Năm 1997 nhà nước có chủ trương khám sàng lọc cho những đối tượng có tham gia kháng chiến chống Mỹ nghi bị nhiễm chất độc da cam. Ông cùng 7 người con được khám sàng lọc, kết quả ông Nguyễn Minh Phú và 3/7 người con gồm: Nguyễn Thị Minh Khánh (1977), Nguyễn Thị Minh Dung (1984); con trai, Nguyễn Minh Dự (1988) có kết quả bị nhiễm chất độc da cam; trong đó mới chỉ có 3/4 nạn nhân được hưởng trợ cấp hằng tháng theo Nghị định 31/NĐ-CP. Riêng nạn nhân Nguyễn Thị Minh Dung bị bệnh lao xương, teo cơ chân trái chưa được hưởng.

Năm 2018, Hội NNCĐDC/dioxn huyện Bắc Bình đã giúp cho vay 10.000.000 đồng, không lãi suất làm vốn chăn nuôi gà, nuôi cá, từ đó kinh tế gia đình ông đỡ vất vả hơn nhiều so với những năm trước đây.

Bà Nguyễn Thị Kim Cúc, Chủ tịch Hội thị trấn Lương Sơn, thăm, tặng quà cho gia đình ông Phú.

Hiện nay, di chứng của chất độc ngày càng phát tán nặng hơn, các con ông ngày càng có biểu hiện khác thường, trong lúc vợ chồng ông tuổi đã cao, sức khỏe dần cạn kiệt, việc chăm sóc, tắm rửa vệ sinh cho các con ngày càng rất khó khăn. Nhiều lúc vợ chồng ông lo lắng: “Mình còn sống lo lắng được cho các con, đến lúc mình già chết đi, ai sẽ thay mình tiếp tục chăm sóc cho chúng”. Nhiều đêm vợ chồng, ông không tài nào chợp mắt được, cứ suy nghĩ miên man trong đầu. Gia đình người ta chỉ có 01 người tàn tật mà còn khó khăn, huống chi nhà mình có tới 4 người bị nhiễm bệnh chất độc da cam, thử hỏi làm sao có thể vượt qua nỗi đau này. Mong muốn cuối đời của ông, đề nghị các cơ quan liên quan, Sở Lao động Thương binh Xã hội, Hội NNCĐDC/dioxin tỉnh Bình Thuận, sớm giải quyết chế độ da cam cho con gái Nguyễn Thị Minh Dung, đang mang trong mình căn bệnh lao xương. Chân trái của cháu chỉ còn một đụt xương mát, xương chính đã bị cắt bỏ, không có điểm trụ, đi lại rất khó khăn. Cứ 2 - 3 ngày lại nhức, đau đớn. Nhưng suốt hàng chục năm nay, cháu chưa được hưởng trợ cấp chất độc da cam theo quy định, ông Nguyễn Minh Phú cho biết thêm./.

Cô giáo Minh Dung cùng các cháu trường Mần Non phường.14, Gò vấp TP HCM

PV - Danh Lư (lược ghi)