Khắc phục hậu quả chất độc hóa học/dioxin trong chiến tranh ở Việt Nam: Hiểu rõ thảm họa da cam để chung tay xoa dịu nỗi đau

Thảm họa, nỗi đau không thể bị lãng quên
Dịp kỷ niệm 50 năm giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, nhiều cơ quan truyền thông trong nước và quốc tế rất quan tâm đến vấn đề khắc phục hậu quả chiến tranh ở Việt Nam, đặc biệt là khắc phục hậu quả của chất độc hóa học (CĐHH) do quân đội Mỹ phun rải, đã gây “nỗi đau xuyên thế kỷ” cho biết bao gia đình Việt Nam mà chưa biết khi nào mới kết thúc. Phóng viên Hãng thông tấn AFP (Pháp), Kênh truyền hình “Nước Nga ngày nay”… đã phỏng vấn Trung tướng Nguyễn Hữu Chính, Chủ tịch Hội NNCĐDC/dioxin Việt Nam và trực tiếp tìm hiểu thực tế thảm họa da cam tại nhiều địa phương trong cả nước, đề sản xuất phim, phóng sự, viết bài tuyên truyền. 

Nhiều vấn đề “nóng” về thảm họa da cam được các phóng viên nước ngoài rất quan tâm, đặt câu hỏi khi đến tìm hiểu, trao đổi, như: Số nạn nhân bị nhiễm và phơi nhiễm CĐDC; các khu vực bị ảnh hưởng CĐDC/dioxin  ở Việt Nam? Tổng số nạn nhân hiện tại ở Việt Nam, trong đó bao nhiêu người thuộc thế hệ thứ 3, thứ 4? Nạn nhân được hưởng chế độ chính sách như thế nào? Họ thường mắc những căn bệnh, dị tật phổ biến nào và cần hỗ trợ những gì thiết yếu nhất? Chính phủ Mỹ tham gia khắc phục hậu quả CĐHH và hỗ trợ NNCĐDC như thế nào? Việc chính quyền Mỹ dừng các dự án hỗ trợ của Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID), trong đó có dự án tẩy độc dioxin tại sân bay Biên Hoà và dự án hỗ trợ cho người khuyết tật, trong đó có NNCĐDC ở một số tỉnh của Việt Nam sẽ ảnh hưởng thế nào đối với môi trường và con người ở các địa bàn thực hiện dự án…?

Nhiều tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước khi đến tìm hiểu, thăm, tặng quà, tặng xe lăn, hỗ trợ sinh kế… cho NNCĐDC tại các trung tâm bảo trợ xã hội, các địa phương, gia đình, đã không kìm nén được nước mắt, cảm xúc bàng hoàng khi “mắt thấy, tai nghe” NNCĐDC - “những người nghèo nhất trong những người nghèo, đau khổ nhất trong những người đau khổ”, khi chứng kiến nhiều phụ nữ không có được hạnh phúc làm mẹ, nhiều gia đình có nguy cơ không còn duy trì được nòi giống...   
“Nỗi đau da cam là nỗi đau của dân tộc Việt Nam và cũng là nỗi đau chung của nhân loại tiến bộ trên thế giới”. Chúng ta cần đẩy mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền để nhân dân trong nước, bạn bè quốc tế hiểu rõ hơn về thảm họa da cam ở Việt Nam, qua đó cùng góp sức, chung tay khắc phục hậu quả, chăm sóc giúp đỡ và đấu tranh đòi công lý cho NNCĐDC Việt Nam. 
Thời gian qua, mặc dù có những biến động do sắp xếp, tinh gọn bộ máy của hệ thống chính trị và tổ chức hội NNCĐDC ở Trung ương, một số địa phương, tác động đến tâm tư tình cảm của cán bộ, hội viên và hoạt động của tổ chức hội, nhưng Thường trực Trung ương Hội và nhiều tỉnh, thành Hội vẫn xác định, cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền và có nhiều hoạt động thiết thực với tinh thần hướng mạnh về cơ sở, về nạn nhân. Dịp này, nhiều tỉnh, thành Hội tiến hành tổng kết 10 năm thực hiện Chỉ thị 43-CT/TW của Ban Bí thư khóa XI (theo Hướng dẫn số 35/HD-TWH ngày 26/2/2025 của Trung ương Hội); chuẩn bị và tổ chức tốt Hội nghị điển hình tiên tiến vì NNCĐDC, tuyên dương những cán bộ hội tiêu biểu, nạn nhân vượt khó vươn lên, người có công chăm sóc giúp đỡ nạn nhân, những “tấm lòng vàng” vì NNCĐDC…Trong tháng 3 và tháng 5/2025, Trung ương Hội tổ chức Hội nghị trao đổi kinh nghiệm công tác hội 26 tỉnh, thành phố phía Bắc và Triển lãm “Da cam- Lương tri và Công lý” tại Bắc Giang. Các hoạt động trên thiết thực góp phần làm tốt công tác tuyên truyền về thảm họa da cam và nỗ lực của Đảng, Nhà nước, của toàn xã hội trong khắc phục hậu quả, chăm sóc, giúp đỡ NNCĐDC.

Hướng tới tương lai, chung tay xoa dịu nỗi đau da cam
Thảm họa da cam do quân đội Mỹ gây ra ở Việt Nam là nỗi đau không thể bị lãng quên và cần được tuyên truyền sâu rộng hơn nữa cả ở trong nước và quốc tế. Tuy nhiên, với tinh thần khép lại quá khứ, hướng tới tương lai, chúng ta cần hướng nhiều hơn đến việc đẩy mạnh tuyên truyền vận động, tập hợp lực lượng đấu tranh yêu cầu chính giới Mỹ và các công ty hóa chất Hoa Kỳ thực hiện trách nhiệm pháp lý và đạo lý khắc phục hậu quả CĐHH do họ gây ra trong chiến tranh ở Việt Nam, bồi thường, giúp đỡ các NNCĐDC Việt Nam. 
Đó cũng chính là tôn chỉ mục đích, chức năng, nhiệm vụ, phương châm hoạt động… của Hội NNCĐDC/dioxin Việt Nam trong suốt hơn 21 năm qua, kể từ khi thành lập (10/01/2004) cho đến nay. Theo đó, Hội ra đời và hoạt động nhằm vận động các tầng lớp nhân dân, các tổ chức, cá nhân trong nước và nước ngoài giúp đỡ NNCĐDC hòa nhập cộng đồng xã hội. Hội đại diện cho các NNCĐDC Việt Nam trong các mối quan hệ với các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước, trong đấu tranh đòi Mỹ phải có trách nhiệm tham gia khắc phục hậu quả CĐHH do họ sử dụng trong chiến tranh ở Việt Nam. 
Vừa qua, tại buổi làm việc giữa Lãnh đạo Trung ương Hội và Thủ trưởng Bộ Tư lệnh Quân khu 1 về phối hợp tổ chức Triển lãm “Da cam- Lương tri và Công lý” năm 2025 tại Bắc Giang, Thiếu tướng La Công Phương, Bí thư Đảng ủy, Chính ủy Quân khu 1, nhấn mạnh: Chiến tranh đã lùi xa, nhưng “vết thương chiến tranh, vết thương da cam” vẫn rỉ máu, đớn đau. Được sống trong hòa hòa bình, hạnh phúc hôm nay, chúng ta càng ghi nhớ công lao, sự hy sinh to lớn của bao thế hệ cha anh đi trước, trong đó có các cựu chiến binh từng tham gia chiến đấu và bị nhiễm CĐHH do quân đội Mỹ phun rải. Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu sẽ chỉ đạo các cơ quan, đơn vị tích cực tham gia phối hợp tổ chức Triển lãm và có các hoạt động thiết thực tặng nhà tình nghĩa, tặng quà, hỗ trợ sinh kế… cho các NNCĐDC tỉnh Bắc Giang.

Anh Quân