Khánh thành Khu lưu niệm Trưởng ban Thường trực Quốc hội Bùi Bằng Đoàn

Đây là công trình có ý nghĩa chính trị quan trọng được khai trương đúng dịp kỷ niệm 136 năm Ngày sinh Trưởng ban Thường trực Quốc hội Bùi Bằng Đoàn (19/9/1889 - 19/9/2025); đồng thời là một trong những hoạt động quan trọng, thiết thực chào mừng kỷ niệm 80 năm Ngày Tổng tuyển cử đầu tiên bầu Quốc hội Việt Nam (6/1/1946 - 6/1/2026).

Cùng dự lễ khánh thành có nguyên Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh; các Ủy viên Trung ương Đảng: Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Lâm Văn Mẫn, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh, Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Dương Thanh Bình; Phó Bí thư chuyên trách Đảng ủy Quốc hội Vũ Hải Hà; Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Lê Thị Nga; Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Dân tộc Hoàng Duy Chinh.

Về phía thành phố Hà Nội có Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch HĐND thành phố Nguyễn Ngọc Tuấn; Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND thành phố Phùng Thị Hồng Hà; Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố Bùi Huyền Mai; Phó Chủ tịch UBND thành phố Nguyễn Mạnh Quyền, cùng đại diện gia đình, dòng họ cụ Bùi Bằng Đoàn.

Phát biểu tại lễ khánh thành, Chủ tịch HĐND thành phố Hà Nội Nguyễn Ngọc Tuấn cho biết, sinh thời, cụ Bùi Bằng Đoàn (1889 - 1955) là tấm gương sáng ngời về đạo đức, trí tuệ và tinh thần phụng sự đất nước.

Với vai trò là người đứng đầu cơ quan lập pháp đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, cụ Bùi Bằng Đoàn đã cùng Chủ tịch Hồ Chí Minh và các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước đặt nền móng vững chắc cho nền dân chủ non trẻ, xây dựng Hiến pháp và pháp luật, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân.

Cuộc đời cụ Bùi Bằng Đoàn là minh chứng sinh động cho tinh thần “Đoàn kết dân tộc, lấy đại nghĩa làm trọng”, là tấm gương về một nhà trí thức đã cống hiến trọn đời cho sự nghiệp độc lập, tự do và hạnh phúc của nhân dân.

Nhằm tri ân những đóng góp quan trọng của nhà yêu nước, nhà hoạt động chính trị tiêu biểu Bùi Bằng Đoàn, đồng thời nghiêm túc triển khai Đề án số 1856 của Ban Chỉ đạo kỷ niệm 80 năm Ngày tổng tuyển cử đầu tiên bầu Quốc hội Việt Nam, Thành ủy - HĐND - UBND - Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố Hà Nội đã khẩn trương chỉ đạo, triển khai xây dựng Khu lưu niệm Trưởng ban Thường trực Quốc hội Bùi Bằng Đoàn tại khu vực Nhà thờ Thiệu Đức Đường thuộc quần thể di tích đình - chùa - miếu Bặt Chùa (thôn Bặt Chùa, xã Liên Bạt, huyện Ứng Hòa; nay là xã Ứng Thiên, thành phố Hà Nội) - đây là nơi thờ tự truyền thống của gia đình cụ Bùi Bằng Đoàn.

Phát biểu tại lễ khánh thành, ôn lại sự nghiệp của cụ Bùi Bằng Đoàn, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh, cụ Bùi Bằng Đoàn là nhân cách lớn, một trí thức yêu nước và là hình mẫu tiêu biểu cho sự chuyển mình của giới sĩ phu Việt Nam trước vận mệnh lịch sử.

Từ vị trí Thượng thư trong Triều đình nhà Nguyễn, cụ Bùi Bằng Đoàn đã đi theo tiếng gọi của Cách mạng Tháng Tám, với câu nói bất hủ: "Cải tạo một nước Việt Nam mới mà không có tôi, thì tôi cũng thấy hổ thẹn". Sự lựa chọn ấy đã đưa cụ trở thành Trưởng ban Thanh tra đặc biệt của Chính phủ; đại biểu Quốc hội khóa I - một Quốc hội đặt nền móng cho Nhà nước Dân chủ Cộng hòa. Và đặc biệt, cụ là Trưởng ban Thường trực Quốc hội - người trực tiếp cùng Chủ tịch Hồ Chí Minh và Chính phủ kiến tạo nên Hiến pháp và hệ thống pháp luật đầu tiên.

Di sản lớn nhất mà cụ để lại cho Quốc hội và đất nước chính là tinh thần phụng sự công minh, thượng tôn pháp luật và lòng liêm khiết tuyệt đối của người “cầm cân nảy mực”. Cụ đã cống hiến trọn vẹn cho lý tưởng độc lập dân tộc và hạnh phúc nhân dân.

Cụ luôn đề cao tư tưởng đại đoàn kết, động viên nhân dân tham gia kháng chiến, sát cánh cùng Chính phủ thực hiện kháng chiến toàn dân, toàn diện. Cụ nhiều lần đi thăm hỏi đồng bào, chiến sĩ, gửi thư động viên nhân dân trong những thời khắc cam go, khích lệ toàn dân, toàn quân quyết tâm chiến đấu vì độc lập, tự do và thống nhất Tổ quốc.

“Chủ tịch Hồ Chí Minh từng dạy: “Việc gì lợi cho dân, ta phải hết sức làm. Việc gì hại đến dân, ta phải hết sức tránh”. Cuộc đời và sự nghiệp của cụ chính là hiện thân cho lời dạy đó. Tấm gương cao quý ấy sẽ mãi trường tồn, nhắc nhở và thôi thúc các thế hệ hôm nay và mai sau tiếp tục rèn luyện, phấn đấu, cống hiến vì độc lập, tự do của dân tộc, vì hạnh phúc của nhân dân” - Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Với sự chỉ đạo sát sao của Đảng bộ, UBND thành phố Hà Nội, trực tiếp là xã Ứng Thiên, dự án xây dựng khu lưu niệm đã được triển khai khẩn trương, nghiêm túc. Tiến độ công trình được bảo đảm; đến nay, công trình đã hoàn thành đúng kế hoạch.

Chủ tịch Quốc hội khẳng định, việc khánh thành khu lưu niệm không chỉ là hành động tri ân người tiền bối, mà còn phục vụ công tác nghiên cứu, tìm hiểu về Quốc hội Việt Nam và các nhân vật lịch sử có công với nước, là dịp để các thế hệ cán bộ, đặc biệt là các đại biểu Quốc hội, ôn lại và tiếp nối những giá trị cốt lõi. Đó là tinh thần đại đoàn kết và hòa hợp dân tộc, sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa văn hóa truyền thống và tinh thần cách mạng, giữa trí thức cũ và chế độ mới; bài học về sự đoàn kết, sử dụng nhân tài không phân biệt xuất thân, vẫn còn nguyên giá trị trong công cuộc xây dựng đất nước hiện nay.

Đó là tinh thần thượng tôn Hiến pháp và pháp luật.

Cụ Bùi Bằng Đoàn là người đã cùng Quốc hội khóa I và Chủ tịch Hồ Chí Minh xây dựng nên Hiến pháp 1946, một bản Hiến pháp mẫu mực về dân chủ và quyền con người. Quốc hội ngày nay phải tiếp tục giữ vững và phát huy truyền thống ấy, không ngừng hoàn thiện hệ thống pháp luật, kiến tạo Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa thực sự vững mạnh.

Với ý nghĩa đó, Chủ tịch Quốc hội đề nghị, thành phố Hà Nội và UBND xã Ứng Thiên quan tâm tổ chức quản lý, vận hành, chăm lo bảo dưỡng, gìn giữ và bảo vệ các hạng mục công trình, bảo đảm khu lưu niệm được duy trì trang nghiêm, bền vững.

Tại buổi lễ, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, nguyên Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh, các đồng chí Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, lãnh đạo thành phố Hà Nội và các đại biểu đã cắt băng khánh thành Khu lưu niệm Trưởng ban Thường trực Quốc hội Bùi Bằng Đoàn và trồng cây trong khuôn viên khu lưu niệm.