Tạp chí Da cam Việt Nam và hành trình tìm công lý cho gia đình nạn nhân chất độc da cam ở Nghệ An

Sau khi phiên tòa kết thúc, các thành viên trong gia đình đã vui mừng, ngậm ngùi báo với gia tiên

Đây là vụ án đã qua 2 lần xét xử, lần này là lần thứ 3. Nội dung vụ án, em gái ruột của nạn nhân chất độc da cam Nguyễn Thành Nam là bà Nguyễn Thị Bích Ngọc, lợi dụng anh trai mất năng lực kiểm soát hành vi, dụ dỗ ký vào hợp đồng cho tặng để chuyển sổ đỏ từ anh trai sang em gái và sau đó là bán ngôi nhà và thửa đất đó cho một người khác.

Sau gần 1 ngày xét xử, tòa dừng nghị án và đến 14g30 cùng ngày Thẩm phán Chủ tọa phiên tòa tuyên án: Hủy toàn bộ các giao dịch dân sự trước đây trái với pháp luật; Tuyên hủy GCNQSDĐ (sổ đỏ) do cơ quan có thẩm quyền trước đây cấp cho em gái ruột nạn nhân chất độc da cam là bà Nguyễn Thị Bích Ngọc; Nạn nhân chất độc da cam Nguyễn Thành Nam được quyền sử dụng thửa đất gắn liền với nhà ở.

Phiên tòa tuyên đúng người, đúng tội, công lí được tôn trọng.

Sau khi Chủ tọa phiên tòa tuyên, mọi người dự phiên tòa sung sướng rơi nước mắt, ôm nhau khóc.

Bà Đồng Thị Huề xúc động cảm ơn các nhà báo đã đồng hành cùng gia đình sau phiên tòa

Sự tráo trở khó tin của người em gái ruột

Nhiều năm qua, bà Đồng Thị Huề, vợ nạn nhân chất độc da cam (NNCĐDC) Nguyễn Thành Nam đã làm đơn kêu cứu gửi cả cấp tỉnh và cấp trung ương, nhưng do nhiều lí do mà công lí cho Nguyễn Thành Nam chưa được sáng tỏ. Trong thời gian ấy, do ấm ức chuyện em gái cướp đất và ngôi nhà trên đất để bán cho người khác nên ông Nam lầm bệnh phải nằm nhiều bệnh viện. Trong khi đó vì gia đình không có nguồn thu nên cả nhà ông Nam gặp muôn vàn khó khăn phải nhờ người em gái ruột cư trú bên Đức hỗ trợ chi tiêu hàng ngày. Trong đơn bà Đồng Thị Huề cư dân sống tại ngôi nhà số 40 đường Nguyễn Du, tổ 3A, khối 15, phường Bến Thủy, thành phố Vinh (cũ), tỉnh Nghệ An. cho biết, tôi là vợ và là người Giám hộ hợp pháp của ông Nguyễn Thành Nam (sinh năm 1971) – NNCĐDC, người bị tâm thần, bị em gái ruột là bà Nguyễn Thị Bích Ngọc lợi dụng bệnh tật để chiếm đoạt thửa đất và căn nhà tại số nhà 40 tổ 3A, khối 15, phường Bến Thủy, thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An. Tôi hiện đang là nguyên đơn trong vụ án dân sự thụ lý số 62/2024/TLST-DS ngày 18/01/2024 về việc “Huỷ hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất, huỷ hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất và huỷ giấy chứng nhận QSD đất” của Toà án nhân dân ("TAND") tỉnh Nghệ An. Vụ án đã được thụ lý gần 02 năm nay, đã tổ chức 03 phiên xét xử sơ thẩm nhưng TAND tỉnh Nghệ An vẫn chưa đi vào trọng tâm và đưa ra phán quyết, bỏ mặc cho gia đình tôi – một gia đình với 02 nạn nhân chất độc da cam, thân nhân người có công với cách mạng phải sống cuộc sống không có nơi ở ổn định, luôn phải lo lắng việc bị cưỡng chế rời khỏi nhà. Tôi làm đơn này tha thiết kêu cứu tới các cơ quan có thẩm quyền nhanh chóng chỉ đạo xét xử vụ án, sớm ban hành quyết định để gia đình tôi được yên tâm sinh sống, sống như một con người bình thường.

Về thân phận ông Nguyễn Thành Nam, bị bệnh tâm thần bẩm sinh, tính tình không ổn định, thường hò hét chửi bới lung tung làm mất trật tự an ninh thôn xóm, từ năm 1999 đến nay ông Nam đã điều trị ở Bệnh viện tâm thần Trung ương chuẩn đoán “Tâm thần phân liệt đơn thuần – F20.5” và phải uống thuốc thường xuyên nhưng bệnh tình ngày càng nặng thêm. Mặc dù đã được đưa đi điều trị nhiều nơi và nhiều lần tại các bệnh viện nhưng không có kết quả. Hiện nay vẫn mất năng lực nhận thức, không kiểm soát và điều khiển được hành vi của mình”. Ông Nam là NNCĐDC bị hạn chế năng lực hành vi dân sự.

Trong khi đó, bà Nguyễn Thị Bích Ngọc là em gái ruột của ông Nguyễn Thành Nam, biết rất rõ về ông Nam nên đã lợi dụng tình trạng bệnh tâm thần, hạn chế khả năng nhận thức và khả năng điều khiển hành vi của anh mình để tự mình đưa ông Nam đi thực hiện các giao dịch nhằm mục đích chiếm đoạt căn nhà tại số 40 Nguyễn Du, phường Bến Thủy, Tp. Vinh (cũ) là nơi ở duy nhất của gia đình.

Gian nan tìm công lí cho gia đình NNCĐDC

Ngày 01/04/2014 tại Văn phòng công chứng Trung tâm, bà Ngọc và ông Nam lập Hợp đồng tặng, cho, số 218 quyển số 01 VP/CCTT - SCC/HĐGD, theo đó ông Nam tặng, cho toàn bộ quyền sử dụng thửa đất và tài sản gắn liền với đất tại của thửa đất trên cho bà Nguyễn Thị Bích Ngọc. Điều đáng nói là chỉ một ngày sau khi bà Ngọc cùng ông Nam thực hiện ký kết Hợp đồng tặng cho thì ngày 02/04/2014 tại Văn phòng công chứng Bắc Trung Bộ, cũng chính bà Ngọc lại làm Văn bản thoả thuận số công chứng 718/2014 - Quyển số 09/VPCCBTB/HĐGD về việc ông Nguyễn Doãn Chu, bà Nguyễn Thị Lạc tặng cho bà Ngọc chính thửa đất và căn nhà trên.

Như vậy, bà Nguyễn Thị Bích Ngọc hôm trước vừa làm hợp đồng tặng cho với ông Nam để nhận nhà và đất, nhưng ngay hôm sau lại tiếp tục làm thủ tục để nhận tặng cho chính thửa đất và căn nhà trên từ bố mẹ ruột. Có thể thấy, ông Nguyễn Doãn Chu và bà Nguyễn Thị Lạc tại thời điểm ký Văn bản thỏa thuận trên không hề biết rằng thửa đất đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đứng tên ông Nguyễn Thành Nam. Còn bà Ngọc lại cố ý giấu giếm tất cả những người liên quan đến thửa đất trên để cùng lúc thực hiện 02 giao dịch nhằm bằng cách này hay cách khác chiếm đoạt thửa đất trên. Đến ngày 14/4/2014 bà Ngọc đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất thửa số 19 tờ bản đồ số 51 tại số nhà 40 Nguyễn Du mang tên Nguyễn Thị Bích Ngọc.

Gia đình đặt nghi vấn về việc có hay không việc ông Nguyễn Doãn Chu (bố ông Nam) và bà Nguyễn Thị Lạc (mẹ ông Nam) ký vào Văn bản thỏa thuận số công chứng 718/2014 - Quyển số 09/VPCCBTB/HĐGD ngày 02/4/2024 tại Văn phòng công chứng Bắc Trung Bộ bởi trước đó, vào ngày 28/10/1992 ông Chu và bà Lạc đã viết giấy tặng cho thửa đất này cho ông Nguyễn Thành Nam. Trong Bản di chúc viết tay ngày 24/02/1996 ông Chu bà Lạc cũng định đoạt thửa đất và căn nhà này cho ông Nam. Tại Giấy cho con đất ở làm nhà ngày 16/6/2001, một lần nữa ông Nguyễn Doãn Chu và bà Nguyễn Thị Lạc thể hiện nội dung cho con trai là ông Nguyễn Thành Nam đất để làm nhà ở, có xác nhận của khối trưởng ngày 26/6/2001 mà dựa vào tài liệu này bà Ngọc đã làm hồ sơ cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho ông Nguyễn Thành Nam. Không chỉ vậy, trong lần họp gia đình cuối cùng trước khi ông Nguyễn Doãn Chu mất vào năm 2016, ông Chu vẫn nói với các con và họ hàng về việc để lại thửa đất trên cho ông Nguyễn Thành Nam. Có thể thấy, xuyên suốt cả cuộc đời mình, ông Chu và bà Lạc luôn mong muốn để lại căn nhà trên cho ông Nguyễn Thành Nam. Do đó, thật khó hiểu nếu như ngày 02/4/2014 ông Nguyễn Doãn Chu và bà Nguyễn Thị Lạc lại đột nhiên tặng cho căn nhà trên cho bà Ngọc.

Năm 2016, ông Nguyễn Doãn Chu chết và tháng 3/2023, bà Nguyễn Thị Lạc chết; vào tháng 6/2023, khi làm lễ cúng 100 ngày cho bà Lạc xong, gia đình đã họp bàn để trao đổi về việc thờ cúng bố mẹ ông Nam và thống nhất về việc giao di sản của bố mẹ cho ai trông coi và sử dụng ngôi nhà. Lúc này bà Ngọc tuyên bố căn nhà số 40 Nguyễn Du (gia đình ông Nam đang ở và đang thờ cúng bố mẹ), bà Ngọc đã bán cho bà Hà Thị Ngọc Nhung vào ngày 23/5/2022 – tức là một năm trước đó. Đến ngày 03/6/2022 bà Nhung được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất thửa.  

Sau khi tuyên bố đã bán căn nhà cho người khác, bà Ngọc đã mang rất nhiều người lạ đến căn nhà số 40 Nguyễn Du đuổi tất cả những người đang sinh sống tại đây rời khỏi căn nhà. Toàn bộ sự việc từ lúc bà Ngọc, bà Nhung buộc những người sinh sống tại căn nhà số 40 Nguyễn Du ra khỏi nhà đã được báo cáo các cấp chính quyền và nhận được chỉ đạo giải quyết từ Bí thư tỉnh ủy Nghệ An tại thời điểm đó.

Bà Nguyễn Thị Bích Ngọc, em gái ruột ông Nam thuê vệ sĩ đến đuổi cả gia đình ra khỏi ngôi nhà để chiềm đoạt

Các con ông Nam không thể vào ngôi nhà của mình mà phải ở ngoài sân

Cuộc sống khốn khó của nhiều con người trước sự xuống cấp của tình ruột thịt

Sau khi biết việc bà Nguyễn Thị Bích Ngọc, em ruột ông Nam lặng lẽ bán mất căn nhà là nơi cư trú duy nhất của gia đình ông Nguyễn Thành Nam, lại bị cưỡng chế ra khỏi căn nhà nên đã phát bệnh nặng, phải nhập viện chăm sóc tích cực suốt nhiều tháng trời. Lúc này vợ ông Nam là bà Huề và con gái lớn là Nguyễn Xuân Khánh đã thay mặt ông Nam đệ đơn khởi kiện tới TAND tỉnh Nghệ An yêu cầu tuyên vô hiệu các hợp đồng uỷ quyền, hợp đồng chuyển nhượng/tặng, cho quyền sử dụng đất và thu hồi, tuyên huỷ Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã cấp cho bà Hà Thị Ngọc Nhung. Ngày 18/01/2024, Toà án nhân dân tỉnh Nghệ An đã ra Thông báo về việc thụ lý vụ án số 62/2024/TLST-DS.

Sau hơn một năm chờ đợi, sống trong nơm nớp lo sợ kể từ ngày Tòa án thụ lý giải quyết vụ án, ngày 05/5/2025 TADN tỉnh Nghệ An ban hành quyết định đưa vụ án ra xét xử, ấn định ngày xét xử sơ thẩm vụ án là ngày 20/5/2025. Tuy nhiên, đến ngày xét xử, khi chúng tôi có mặt tại Tòa án, bà Nguyễn Thị Bích Ngọc và những người liên quan khác đều vắng mặt. Thư ký phiên tòa thông báo trực tiếp cho chúng tôi là  phiên tòa phải hoãn lại để đưa ra xét xử vào một hôm khác mà không hề cho chúng tôi biết lý do bà Ngọc xin hoãn là gì. Mặc dù vậy, tin tưởng vào sự khách quan, vô tư của Hội đồng xét xử cũng như tinh thần thượng tôn pháp luật, chúng tôi vẫn chấp hành và trở về để chờ thông báo lịch xét xử mới. Bà Huề cho biết.

Ngày 28/05/2025, Toà án nhân dân tỉnh Nghệ An đưa vụ án trên ra xét xử sơ thẩm. Phiên xét xử ngoài sự có mặt của đương sự và những người liên quan thì còn có sự tham gia đông đảo người dân. Tại phiên toà, sau khi tất cả các vấn đề đã được làm rõ, các bên không còn tranh luận gì thêm thì TAND tỉnh Nghệ An lại thông báo tạm dừng phiên tòa với lý do cần chờ bổ sung tài liệu, chứng cứ từ phía Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh vượng (VP Bank) liên quan đến hồ sơ thế chấp quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất đối với thửa đất đang tranh chấp.

Tròn 01 tháng sau phiên xét xử bị tạm dừng vào ngày 28/5/2025, sau một thời gian không nhận được bất kỳ thông tin gì: không có quyết định tạm dừng phiên tòa; không có thông báo thu thập được thêm tài liệu, chứng cứ mới; không có Giấy triệu tập tham gia phiên tòa, ngày 25/6/2025, bà Huề nhận được cuộc gọi từ thư ký tòa án thông báo phiên tòa sẽ được mở lại vào 14h ngày 27/5/2025. Đến gần 17h chiều Hội đồng xét xử mới bắt đầu phiên tòa, nhưng phiên tòa chỉ bắt đầu được khoảng 10 phút, Hội đồng xét xử lại tuyên bố tạm dừng phiên tòa (lần thứ 2) với những lý do mới.

Bà Đồng Thị Huề cho biết, từ năm 2000, chồng bà được hưởng trợ cấp nạn nhân bị di chứng chất độc da cam. Con gái thứ ba của ông Nam là Nguyễn Thị Đan Thy cũng bị di chứng từ bố để lại, do đó cũng mang bệnh trong người.

Trong khi bà Nguyễn Thị Bích Ngọc là em gái ruột của ông Nguyễn Thành Nam, lợi dụng tình trạng bệnh tâm thần, hạn chế khả năng nhận thức và khả năng điều khiển hành vi của anh mình nên đã thực hiện một chuỗi hành vi xâm phạm nghiêm trọng đến quyền lợi hợp pháp của ông Nguyễn Thành Nam.

Ông Nguyễn văn Thân, Chủ tịch Hội NNCĐDC/dioxin thành phố Vinh (cũ) làm việc với Điện lực, xin cung cấp điện cho gia đình ông Nam 

Trong thời gian này, điện nước sinh hoạt của căn nhà số 40 Nguyễn Du cũng bị ngừng cung cấp, làm cho gia đình ly tán mỗi người một nơi sống nhờ. Trong thời gian này, Tạp chí Da cam Việt Nam luôn đồng hành, theo dõi diễn biến sự việc để phản ánh kịp thời. Trước mắt đã làm việc với Điện lực thành phố Vinh cung cấp lại điện cho gia đình.

Và đến nay công lí đã bình đẳng cùng người yếu thế, luật pháp và lòng nhân ái đã hòa quyện làm một, đúng như chính sách ưu việt của Đảng và nhà nước ta “Không ai bị bỏ lại phía sau”. Niềm vui vỡ òa lấy được nước mắt nhiều người bởi gia đình NNCĐDC đã được sống trong ngôi nhà của chính mình.

Quốc Khánh