Kế thừa và phát triển truyền thống, đạo lý dân tộc “Uống nước nhớ nguồn”, “ăn quả nhớ người trồng cây”, công tác chăm lo người có công (NCC) với cách mạng được Đảng, Nhà nước và nhân dân ta đặc biệt quan tâm. Hệ thống chính sách đối với NCC với cách mạng từng bước được hoàn thiện, đối tượng ưu đãi liên tục được mở rộng (hiện nay là 12 nhóm đối tượng, 5 nhóm chính sách), cơ bản đã bao phủ hầu hết các đối tượng có công với cách mạng.
Thượng tướng Nguyễn Văn Rinh thăm và tặng quà gia đình người có công với cách mạng tại thành phố Cần Thơ
Kể từ khi Pháp lệnh Ưu đãi NCC với cách mạng, liệt sĩ và gia đình liệt sĩ, thương binh, bệnh binh, người hoạt động kháng chiến, NCC giúp đỡ cách mạng (gọi tắt là Pháp lệnh ưu đãi NCC với cách mạng) do Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành ngày 29/8/1994, đến nay Pháp lệnh đã được sửa đổi một số lần, với mục tiêu chăm sóc tốt hơn NCC, mở rộng phạm vi đối tượng, bổ sung chế độ ưu đãi. Pháp lệnh số 26/2005/PL-UBTVQH11 ngày 29/6/2005 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội xác định “người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học” là đối tượng NCC với cách mạng, đây là điều được Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ và nhân dân ghi nhận công lao của những người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học do Mỹ sử dụng trong chiến tranh ở Việt Nam. Đến Pháp lệnh số 04/PL-UBTVQH13 ngày 16/7/2012 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định rõ hơn đối với nạn nhân chất độc da cam về điều kiện, mức hưởng, từ 2 mức trước đây (dưới 81% và từ 81% trở lên) nay thành 4 mức (21%-40%, 41%-60%, 61%-80% và 81% trở lên); các chế độ bảo hiểm y tế, tuất đối với thân nhân, chế độ điều dưỡng phục hồi sức khỏe tương đương như thương, bệnh binh… Tính đến nay, cả nước đã xác nhận và giải quyết chính sách cho gần 350.000 người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học và con đẻ của họ hưởng chế độ ưu đãi hàng tháng.
Đến nay, thực hiện Nghị quyết của Quốc hội, Chương trình công tác của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các cơ quan chức năng Nhà nước đang hoàn thiện hồ sơ trình Quốc hội sửa đổi Pháp lệnh ưu đãi NCC với cách mạng.
Quá trình nghiên cứu, một số nội dung liên quan đến đối tượng người hoạt động kháng chiến bị phơi nhiễm CĐHH và con, cháu của họ còn có những ý kiến khác nhau, cần được cân nhắc nghiên cứu kỹ, thấu tình đạt lý.
1. Cần phải duy trì chế độ trợ cấp hàng tháng như quy định hiện hành đối với người hoạt động kháng chiến bị phơi nhiễm CĐHH có tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 21-40%. Vì:
- Về nguyên tắc khi thực hiện chế độ, chính sách thì đúng đối tượng, đủ điều kiện là được hưởng chính sách. Không đặt vấn đề do quá trình tổ chức thực hiện sai, xảy ra hiện tượng tiêu cực thì chuyển sang trợ cấp một lần. Mặt khác tiêu cực là do văn bản hướng dẫn không cụ thể và tổ chức thực hiện của cán bộ thuộc cơ quan quản lý nhà nước (Quy định danh mục bệnh tật tại QĐ số 09 năm 2008; Thông tư LT số 41 năm 2013, số 20 năm 2016). Những người tham gia kháng chiến bị vũ khí hóa học gây nên bệnh, tật, là NCC với cách mạng cũng như thương binh bị tổn thương cơ thể 21%-40% được hưởng trợ cấp hàng tháng. Vì vậy, người HĐKC bị phơi nhiễm CĐHH có tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 21%-40% được hưởng trợ cấp hàng tháng.
- Phần lớn đối tượng này sống ở nông thôn, hoàn cảnh rất khó khăn, khoản trợ cấp hàng tháng tuy nhỏ nhưng rất cần thiết; không tạo ra bức xúc, bất bình của đối tượng hoặc gây khiếu kiện làm mất ổn định tình hình an ninh chính trị, trật tự xã hội tại các địa phương.
- Khi chuyển sang số lượng lớn (gần 24.000 người) đang hưởng chế độ hàng tháng sang chế độ một lần thì những tháng sau cuộc sống phần lớn đối tượng sẽ rất khó khăn. Đối với các đối tượng này tuổi đã cao, bệnh tật, quỹ thời gian sống không còn nhiều.
2. Cần sớm nghiên cứu bổ sung chính sách ưu đãi đối với thế hệ thứ 3 (cháu) bị ảnh hưởng bởi CĐHH của người hoạt động kháng chiến bị nhiễm CĐHH.
Quá trình nghiên cứu, có ý kiến là chưa bổ sung vào Pháp lệnh ưu đãi NCC mà tiếp tục hưởng chế độ trợ cấp Bảo trợ xã hội vì chưa đủ cơ sở khoa học và thực tiễn để xác định bệnh, tật, dị dạng, dị tật do CĐHH gây ra đối với thế hệ 3. Để giữ cân đối chung, cháu của các đối tượng NCC với cách mạng khác (12 đối tượng), theo chúng tôi, nên bổ sung đối tượng thế hệ thứ 3 (cháu) bị ảnh hưởng bởi CĐHH của người hoạt động kháng chiến bị nhiễm CĐHH vào khung chính sách ưu đãi NCC.
Vì: Các văn bản chỉ đạo của Đảng, Nhà nước đã chỉ rõ “…nghiên cứu chính sách đối với người bị ảnh hưởng bởi CĐHH thế hệ thứ 3 của người hoạt động kháng chiến bị nhiễm CĐHH;..” (Chỉ thị 43-CT/TW ngày 14/5/2015; Chỉ thị số 14-CT/TW ngày 19/7/2017 của Ban Bí thư Trung ương Đảng); Quyết định số 651/QĐ-TTg ngày 01/6/2012 của Thủ tướng Chính phủ đề ra mục tiêu 100% người tham gia kháng chiến và con, cháu của họ bị nhiễm CĐHH được hưởng chính sách ưu đãi NCC.
Ý kiến cho rằng chưa có hoặc chưa đủ cơ sở khoa học và thực tiễn để xác định bệnh, tật… là tư duy cũ, phản khoa học và xa rời thực tế. Gần 600 công trình khoa học tầm cỡ quốc gia, quốc tế trong, ngoài nước đã khẳng định: Chất độc da cam tác động hệ thống di truyền, gây nên những biến đổi gen di truyền qua bố hoặc mẹ, gây ra rất nhiều dạng rối loạn của hệ thống di truyền tế bào và ảnh hưởng di truyền tới nhiều thế hệ sau phơi nhiễm, gây ra tai biến sinh sản, quái thai, dị dạng, dị tật bẩm sinh…Mặt khác, cháu ruột là huyết thống của người hoạt động kháng chiến bị nhiễm CĐHH, bị di chứng truyền từ ông, bà khác hoàn toàn cháu ruột của các đối tượng NCC khác. Thực tế các cháu bị thiệt thòi rất lớn do ông, bà vừa là nạn nhân vừa trực tiếp nuôi dưỡng các cháu, do bố mẹ các cháu không còn hoặc đã ly dị do dị nghị nhiễm CĐHH… Đồng thời, theo báo cáo sơ bộ của Hội NNCĐDC/dioxin các địa phương số lượng không nhiều khoảng trên 26.000 cháu, hoàn cảnh, điều kiện bệnh tật, kinh tế rất khó khăn.
3. Ngoài ra, đề nghị nghiên cứu sửa đổi, bổ sung chế độ đối với các đối tượng sau:
- Cần có chế độ bảo hiểm y tế cho thân nhân của người trực tiếp tham gia kháng chiến bị nhiễm CĐHH đồng thời là thương binh hoặc bệnh binh có tỷ lệ tổn thương cơ thể của hai loại đối tượng trên 61% (vì mỗi loại đối tượng đều có tỷ lệ tổn thương cơ thể do thương tật và do bệnh tật dưới 61%). Theo đó, khi đối tượng này từ trần thì thân nhân mới được hưởng tiền tuất.
- Cần có quy định giám định nâng hạng đối với những trường hợp người hoạt động kháng chiến bị nhiễm CĐHH sau khi được hưởng chính sách, nặng lên do các bệnh theo quy định hiện hành nhưng giám định trước chưa có (kể cả bệnh ung thư, tiểu đường có biến chứng….).
- Cần quy định chế độ trợ cấp đối với người phục vụ từ 2 nạn nhân nặng trở lên không tự phục vụ được do bị hậu quả CĐHH.
Việc hoàn thiện chế độ chính sách hiện hành đối với người hoạt động kháng chiến bị nhiễm CĐHH và thân nhân của họ theo các quan điểm chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, phù hợp với điều kiện kinh tế, xã hội của đất nước, thực sự góp phần bảo đảm an sinh xã hội khẳng định tính ưu việt, sự công bằng xã hội trong quá trình phát triển, đạt sự công bằng trong xã hội Việt Nam.
Đại tá Nguyễn Bá Bồng
_thumb_720.jpg)
.jpg)
Bình luận